یکی از این مفاهیم، قراردادهای الکترونیکی است که به دلیل سهولت استفاده، تسهیل انجام معاملات و کاهش هزینه‌ها، به سرعت جایگزین قراردادهای کلاسیک شده‌اند.

 اما در کنار این مزایا قراردادهای الکترونیکی نیازمند بستن و اجرای آن‌ها به شکلی امن و قانونی هستند و وکالت الکترونیکی یکی از ابزارهایی است که به افراد امکان می‌دهد تا با اطمینان بیشتری پس از صحبت با وکیل آنلاین در فضای دیجیتال، به انجام قراردادهایشان بپردازند.

قرارداد الکترونیک وکالت

در قانون قراردادهای الکترونیکی به رسمیت شناخته شده‌اند و از نظر حقوقی با قراردادهای سنتی برابر هستند. بر اساس ماده 38 قانون تجارت الکترونیک «وکالت‌نامه‌های الکترونیکی به‌منزله وکالت‌نامه‌های مکتوب در حکم قانون هستند و در مراجع قضایی و سایر مراجع قابل استناد می‌باشند.» برای انعقاد قرارداد الکترونیکی وکالت، لازم است که طرفین قرارداد، اراده خود را به صورت الکترونیکی ابراز نمایند. این ابراز اراده می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی مانند امضای الکترونیکی، رمزنگاری، یا سایر روش‌های مطمئن انجام شود.

امضای الکترونیکی روشی است که توسط آن، شخص می‌تواند اراده خود را به صورت الکترونیکی ابراز نماید. امضای الکترونیکی می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی مانند کد عبور، کارت هوشمند، یا سایر روش‌ها انجام شود.

رمزنگاری روشی است که توسط آن اطلاعات به صورت امن منتقل می‌شوند. رمزنگاری می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی مانند رمزگذاری متقارن، رمزگذاری نامتقارن، یا سایر روش‌ها انجام شود.

تنظیم قرارداد الکترونیکی وکالت

تنظیم قراردادهای الکترونیکی وکالت به عنوان یکی از حوزه‌های حقوقی که نیازمند دقت و دانش تخصصی است اهمیت بسیاری دارد. در دنیای قراردادهای وکالت الکترونیکی، فرایند تدوین و انجام این نوع قراردادها نیازمند درک دقیق قوانین مربوطه، امنیت الکترونیکی، و رعایت حریم خصوصی است.

1.  مشخصات طرفین قرارداد

مشخصات طرفین قرارداد باید به صورت کامل و دقیق، در قرارداد قید شود. این مشخصات شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، کد پستی، نشانی، شماره تلفن، و آدرس ایمیل طرفین قرارداد است.

2.  موضوع قرارداد

موضوع قرارداد به صورت واضح و دقیق، در قرارداد قید شود. موضوع قرارداد، باید به گونه‌ای باشد که حدود اختیارات وکیل مشخص گردد.

3.  حدود اختیارات وکیل

باید حدود اختیارات وکیل به صورت دقیق و روشن در قرارداد قید شود. این اختیارات می‌توانند شامل انجام امور حقوقی خاصی در مراجع قضایی یا غیر قضایی مانند:

• اقامه دعوا

• دفاع از دعوا

• صلح و سازش

• اخذ حق

• وکالت به غیر

4.  حق‌الوکاله وکیل

لازم است که حق‌الوکاله وکیل، به صورت مشخص، در قرارداد قید شود. حق‌الوکاله، مبلغی است که موکل باید به وکیل خود در مقابل انجام امور حقوقی پرداخت نماید.

5.  تاریخ و امضای طرفین قرارداد

باید تاریخ و امضای طرفین قرارداد، در قرارداد قید شود. امضای طرفین قرارداد می‌تواند به صورت الکترونیکی مانند امضای دیجیتال، یا به صورت سنتی مانند امضای دست‌نویس انجام شود.

ویژگی‌های قرارداد الکترونیک وکالت

قرارداد الکترونیک وکالت، قراردادی است که به صورت الکترونیکی تنظیم شده و توسط طرفین با امضای الکترونیکی تایید شده است. این نوع قرارداد، دارای ویژگی‌های زیر است:

•  سرعت و سهولت در تنظیم و ثبت قرارداد

قرارداد الکترونیک وکالت، به صورت الکترونیکی تنظیم می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری به دفاتر اسناد رسمی نیست. این امر باعث سرعت و سهولت در تنظیم و ثبت قرارداد می‌شود.

•  کاهش هزینه‌های تنظیم و ثبت قرارداد:

هزینه‌های تنظیم و ثبت قرارداد الکترونیک وکالت، کمتر از هزینه‌های تنظیم و ثبت قرارداد دستی است. این امر به دلیل کاهش نیاز به حضور در دفاتر اسناد رسمی و استفاده از امضای الکترونیکی است.

•  امکان تنظیم قرارداد در هر زمان و مکان

قرارداد الکترونیک وکالت، می‌تواند در هر زمان و مکانی تنظیم شود. این امر، امکان تنظیم قرارداد را برای افراد در هر نقطه از کشور فراهم می‌کند.

•  امکان دسترسی سریع و آسان به قرارداد

 قرارداد الکترونیک وکالت، به صورت الکترونیکی ذخیره می‌شود و امکان دسترسی سریع و آسان به آن وجود دارد. این امر، امکان استناد به قرارداد در صورت نیاز را فراهم می‌کند.

•  امنیت و اعتبار قانونی قرارداد

قرارداد الکترونیک وکالت، با امضای الکترونیکی طرفین تأیید می‌شود. این امضای الکترونیکی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که از جعل و تغییر قرارداد جلوگیری می‌کند. بنابراین، قرارداد الکترونیک وکالت از اعتبار قانونی برخوردار است و می‌تواند به عنوان سند در مراجع قضایی و اداری ارائه شود.

قانون تجارت الکترونیکی در ماده 16 قرارداد الکترونیکی را چنین تعریف می‌کند: قراردادی که به صورت الکترونیکی منعقد می‌شود، در صورتی که مفاد آن بر اساس قانون قابل استناد باشد، از لحاظ حقوقی معتبر است.

بر اساس این ماده قرارداد الکترونیک وکالت، در صورتی که مفاد آن بر اساس قانون قابل استناد باشد، از لحاظ حقوقی معتبر است. بنابراین قرارداد الکترونیک وکالت دارای همان اعتباری است که قرارداد دستی وکالت دارد. امکان تنظیم قرارداد الکترونیک وکالت از طریق سامانه ثبت قرارداد الکترونیکی وکالت (سامانه ثنا) فراهم شده است.

ابطال قرارداد الکترونیک

قرارداد الکترونیک وکالت مانند هر قرارداد دیگری ممکن است باطل شود. ابطال قرارداد الکترونیک وکالت، به دو صورت ممکن است:

• به موجب حکم دادگاه: در صورتی که یکی از طرفین قرارداد، دلایلی مبنی بر بطلان قرارداد ارائه کند، دادگاه می‌تواند حکم به ابطال قرارداد صادر کند. دلایلی که می‌تواند موجب بطلان قرارداد الکترونیک وکالت شود، عبارتند از:

• عدم اهلیت یکی از طرفین قرارداد

• وجود عیب در اراده یکی از طرفین قرارداد، مانند فریب، اشتباه یا اکراه

• مخالفت قرارداد با قانون یا نظم عمومی

• به موجب توافق طرفین قرارداد: طرفین قرارداد می‌توانند با توافق یکدیگر، قرارداد را ابطال کنند. این توافق باید به صورت کتبی یا شفاهی انجام شود. در صورتی که قرارداد الکترونیک وکالت باطل شود وکیل حق انجام هیچ گونه اقدامی در چارچوب وکالت را نخواهد داشت.

شرایط ابطال قرارداد الکترونیک به موجب حکم دادگاه

برای اینکه دادگاه حکم به ابطال قرارداد الکترونیک وکالت صادر کند باید دلایلی مبنی بر بطلان قرارداد وجود داشته باشد. این دلایل عبارتند از:

• عدم اهلیت یکی از طرفین قرارداد: یکی از شرایط صحت قرارداد، اهلیت طرفین قرارداد است. در صورتی که یکی از طرفین قرارداد فاقد اهلیت باشد، قرارداد باطل می‌شود.

• وجود عیب در اراده یکی از طرفین قرارداد: عیب در اراده حالتی است که موجب می‌شود یکی از طرفین قرارداد، بدون قصد و رضایت واقعی قرارداد را منعقد کند. عیب در اراده، می‌تواند شامل فریب، اشتباه یا اکراه شود.

• مخالفت قرارداد با قانون یا نظم عمومی: قراردادی که مخالف قانون یا نظم عمومی باشد باطل خواهد بود.

مراحل ابطال قرارداد الکترونیک به موجب حکم دادگاه

مطابق اطلاعات حقوقی برای ابطال قرارداد الکترونیک وکالت به موجب حکم دادگاه باید مراحل زیر را طی کنید:

1. شکایت به دادگاه: در ابتدا باید به دادگاه صالح شکایت کنید. دادگاه صالح برای رسیدگی به این شکایت دادگاه محل اقامت یا محل وقوع قرارداد است.

2. ارائه دلایل بطلان قرارداد: باید دلایل بطلان قرارداد را به دادگاه ارائه کنید. این دلایل باید مستند و قابل اثبات باشند.

3. رسیدگی دادگاه: دادگاه پس از دریافت شکایت و بررسی دلایل ارائه شده حکم خود را صادر می‌کند.

آثار ابطال قرارداد الکترونیک وکالت

قرارداد از ابتدا باطل بوده و هیچ گونه اثر حقوقی ندارد. وکیل حق انجام هیچ گونه اقدامی در چارچوب وکالت را نخواهد داشت. هر یک از طرفین قرارداد، می‌تواند خسارت وارده به خود را از طرف مقابل مطالبه کند. اگر قرارداد الکترونیک وکالت شما باطل شود، می‌توانید با مراجعه به دادگاه، حکم به ابطال قرارداد را دریافت کنید.